श्रेणी : मधेस

जनकपुर,१२ भदौ । जनकपुरधाममा अनियन्त्रित रूपमा बढ्दै गएका ई–रिक्साका कारण ट्राफिक व्यवस्थापन अस्तव्यस्त बन्दै गएको छ। पार्किङको समस्या, मनपरी भाडा, अनावश्यक हर्न र अनियन्त्रित गतिले स्थानीयको दैनिक जीवन प्रभावित बनेको छ।

स्थानीयको भनाइ अनुसार, दर्ताविनै सयौँ ई–रिक्सा सडकमा गुडिरहेका छन्, तर नियामक निकाय मौन बसिरहेका छन्। विशेषगरी सीता चोक, महावरि चोक, मुरली चोक, जनक चोक, भानु चोक, पिडारी चोक र बसपार्क क्षेत्रमा जाम तीव्र बनेको छ।

धनुषा ट्राफिक प्रहरी प्रमुख सूर्यबहादुर शाहीका अनुसार, ई–रिक्साले बढाएको अव्यवस्था नियन्त्रण गर्न चुनौतीपूर्ण बनेको छ। “रिक्सा मजदुरलाई ट्राफिक नियम सिकाउने जनचेतनामूलक कार्यक्रम सुरु गरेका छौं,” उनले भने, “तर नवीकरण नगरी चलाइएका, नम्बर प्लेट नदेखिएका र जीर्ण अवस्थामा रहेका रिक्साले समस्या अझ बढाएका छन्।”

गत आर्थिक वर्ष ०८०/८१ मा १३० वटा, र चालु वर्ष ०८१/८२ मा १२८ वटा ई–रिक्सा दुर्घटनाका घटनाहरू ट्राफिक प्रहरीमा दर्ता भएका छन्।

जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाका कर प्रमुख परमेश झाका अनुसार, हाल करिब १,४०० ई–रिक्सा दर्ता भएका छन्, जसमध्ये ९५० भन्दा बढीले नियमित नवीकरण गरेका छन्। उनले दर्ताविनै सञ्चालनमा रहेका रिक्सालाई कारबाही गर्ने चेतावनी दिएका छन्।

“२०७९ मा तयार गरिएको निर्देशिकाअनुसार, परिक्रमा क्षेत्रमा दर्ता भएका रिक्सालाई मात्र नगरभित्र प्रवेश दिने तयारी छ,” उनले भने। यस महिनाभित्रै सूचना बोर्ड टाँस्ने र अटेरी गर्ने रिक्सामाथि कडाइपूर्वक नियमन गर्ने तयारी भइरहेको छ।

स्थानीय युवा दिवाकर उप्रेतीका अनुसार, रोजगारीको अभावमा धेरै युवाले ऋण काढेर वा भाडामा लिएर ई–रिक्सा सञ्चालन गरेका छन्। दैनिक १,००० देखि १,५०० रुपैयाँ सम्म आम्दानी हुने भएकाले धेरै परिवारको जीविकोपार्जन यसमै निर्भर छ।

तर, चालकहरूले भने उपमहानगरको नयाँ नियमले आम्दानी घट्ने र रोजगारी गुम्ने चिन्ता व्यक्त गरेका छन्। चालक अमृत साह भन्छन्, “ऋण काढेर रिक्साको व्यवसाय सुरु गरेका छौं, बिहानदेखि बेलुकासम्म खटिन्छौं, तर निर्देशिकाको नाममा आम्दानी घटाउने नीति अन्यायपूर्ण छ।”

स्थानीयको माग छ उपमहानगर र ट्राफिक प्रहरीको समन्वयमा व्यवस्थित पार्किङ, उचित रुट र भाडा निर्धारण गरेर मात्र समस्याको दीर्घकालीन समाधान गर्न सकिनेछ।